“Wat gaat er allemaal door je heen?”

Als een hulpverlener me een vraag stelt die me raakt, klap ik dicht. Ik ben dan bang dat ik moet huilen of dat het allemaal veel te dichtbij komt. Meestal is dat niet zo zichtbaar. Ik maak eens een grapje, ik draai er een beetje omheen en dat is het wel. Alleen wie me echt goed kent, weet dat er dan raak is geschoten. Hoe harder de grap, hoe erger het is.

Soms klap ik wel zichtbaar dicht. Ik trek me terug en weet niet meer wat ik moet zeggen. In zo’n geval schieten mijn ogen vaak al vol tranen.

Ik weet inmiddels wat mensen leren in hun opleiding. Als je ziet dat iemand gaat huilen, moet je blijkbaar vragen: “Wat gaat er allemaal door je heen?” Wat er door me heen gaat? Bloed, zuurstof, water, bloedlichaampjes, het eten van vanmorgen en vast nog veel meer. Maar dat is dan natuurlijk weer niet wat ze willen horen.

Meestal kan ik niet benoemen wat me zo heeft geraakt. Ik antwoord dan ook vaak: “Geen idee.” De meeste hulpverleners nemen met dat antwoord geen genoegen. Als je me even laat bijkomen van het idee dat je dwars door mijn muur heen hebt geprikt, begin ik daarna meestal wel te praten. Maar het kan ook anders. Ik deed een therapie waarbij het voelen vanuit mijn lichaam centraal stond. Als ik dan op slot schoot, kwam eerst de vraag der vragen: “Wat gaat er nu allemaal door je heen?” Op dat moment schoot ik alleen maar nóg harder op slot. Niks. Nu niet meer. Dan gingen we verder. “Zet je voeten maar naast elkaar op de grond. Wat voel je nu?” Ik voel niks. En eerlijk? Alleen al dat braaf gehoorzamen door mijn voeten naast elkaar op de grond te zetten, kostte me moeite. Ik voel niks! Ik wil niks voelen. Houd op! Laat me mezelf herpakken! Herpakken is dus net niet wat hulpverleners willen. Die willen zien wat er echt in je leeft, maar dat is precies wat ik het moeilijkst vind om te laten zien.
We gingen dan nog even verder. “Scan je lichaam maar. Voel je je voeten? Je benen? Je buik?” Ik vond dat vreselijk. Ik voelde van alles. Verdriet, tranen, angst, paniek. Ik voelde heus wel dat ik voeten had, maar niet bewust. Omdat ik zo’n ontzettende hekel aan die vragen had, antwoordde ik altijd braaf dat ik alles voelde, zodat we zo snel mogelijk de sessie weer op zouden pakken. In mij ging dan de paniek verder. Want wat ging er allemaal door me heen? Veel. Heel, heel, veel te veel. De vraag stellen vind ik stom, maar ik snap dat hij gesteld moet worden. Me dwingen antwoord te geven vind ik niet zo’n goed idee. Het zal vast voor iedereen anders zijn, maar voor mij werkt het het beste om me even rustig te laten nadenken over die vraag. Ik kan dan eerst voor mezelf op een rijtje krijgen wat er eigenlijk allemaal door me heen gaat, behalve bloed, zuurstof en dat soort dingen en geef dan na een poosje vanzelf antwoord. Maar wél als ik mezelf weer onder controle heb.