Bewijsdrang in het onderwijs

Een kind zat huilend in de klas. Het kind had afgekeken en daarom had ik het toetsblad afgepakt en een onvoldoende gegeven. Zo waren nu eenmaal mijn regels. Dat was meestal één keer per jaar nodig en daarna wist iedereen dat het niet alleen woorden, maar ook daden waren. Toen begon het kind hartverscheurend te huilen. Moest ik het laten gaan of was er meer aan de hand?

“Ik moet van mama een tien halen.”
De klas waar dit in gebeurde, was een groep waarin ik inviel. Ik kende de leerlingen wel een beetje, maar niet zo goed als mijn eigen leerlingen. Ik besloot het kind te zeggen dat ik na schooltijd even door wilde praten. “Niet voor straf, maar om even rustig met je te kunnen praten en te kijken wat we kunnen doen.” Kind vond dat goed.

Ik twijfelde tussen een strenge aanpak of een luisterend oor en besloot te gaan voor het laatste. “Waarom keek je af? Als je een vraag niet weet, heb je een puntje minder; nu heb je een onvoldoende. Wat zorgde er dan voor dat je af ging kijken?” Opnieuw gingen de traanbuizen open en daar kwam het verhaal: “Mama zei dat ik een tien moet halen. Dat kon hier makkelijk mee, zei ze. Ze vindt het niet nodig dat ik minder dan een tien haal. En dat lukt niet als ik er één niet weet. Ik wist er één niet. Die wilde ik even bij iemand anders zien.” Mijn hart brak in duizend stukjes. Dit was geen smoesje of zielig verhaal. Dit was echt.

Uiteraard ben ik er thuis niet bij geweest. Het kan dus best dat het op het kind wat strenger over is gekomen dan het was bedoeld. Of misschien zat kind wat anders te doen in plaats van huiswerk te leren en raakte moeder gefrustreerd, maar toch zette het me wel aan het denken.

Ons kind moet presteren
Er zijn voldoende ouders die vinden dat hun kind moet presteren. Er moet een hoge uitstroom komen en als dat niet lukt, wordt de school daar verantwoordelijk voor gehouden. Dat mag, een ouder mag kritisch naar de school kijken, want soms laat een school echt steken vallen. Soms is de uitstroom echter gewoon niet hoger. Moeten we het kind dan doodongelukkig maken en keihard laten werken op een plek waar het niet past? Ik denk van niet.

Doe waar je gelukkig van wordt
Het kan ook anders. Ik heb ouders voor me gehad van kinderen met een hoog uitstroomprofiel. “Wat moeten we nu doen? Ons kind wordt echt niet gelukkig in de schoolbanken. Zie je het voor je, dat ik zes jaar achter kinds broek aan moet zitten voor het huiswerk? Daar wordt niemand blij van.” Ik snapte dat. Om te laten zien dat kind het wel kon, bleef mijn schooladvies meestal onveranderd hoog, maar ik ging volledig mee in het verzoek van ouders om te verwijzen naar een lager niveau. Mocht het kind ineens veranderen, kon het dan altijd nog doorstromen naar een hoger niveau.

Daar zat voor mij de pijn: Ik verwees liever een keer te laag dan te hoog. Doorstromen naar een hoger niveau doet een puber namelijk goed, hoewel we ze uiteraard het liefst gelijk op de juiste plek hebben. Maar naar een lager niveau? Nee, dat vinden veel pubers nogal demotiverend, dus dat probeerde ik te voorkomen. Ik was ervan overtuigd dat ze er wel zouden komen. Het vinden van hun plekje vond ik bij de verwijzing het belangrijkst. Dat is deels een gevolg van mijn eigen opvoeding. Mijn ouders gaven niet om niveaus en cijfers. Die gaven om hun kinderen en ik ben blij dat niveau er niets toe deed. Ik hoop dat al mijn leerlingen dat ook altijd hebben geweten: Ik geef om jou, om wie je bent.

Overigens kwam ik op deze gedachten door het lezen van de roman ‘Havo is geen optie’ van Martje van der Burg.
Klik hier voor meer over ‘Havo is geen optie’.

Deze blog bevat een affiliate link. Als je via deze link iets bestelt, ontvang ik een klein percentage van het aankoopbedrag. Uiteraard betaal je daar zelf niets extra voor.

14 gedachten over “Bewijsdrang in het onderwijs

  1. Dat arme kind! Ik zeg altijd tegen mijn kinderen: ‘Als je maar je best doet. Haal je dan een 4, dan is dat ook oké.’ Je post doet me denken aan het boek De Bijlesgeneratie. Dat gaat over de toenemende prestatiedruk en hoe die ouders beïnvloedt. Op mijn blog Het Moederfront vind je een review van dit boek. Het is erg interessant!

    Like

    1. Dat ‘je best doen’, daar zit het in. Ik vind een 6 voor een kind dat keihard heeft gewerkt eerlijk gezegd veel meer waard dan een 8 voor iemand die er niks aan heeft gedaan. Die review van jou heb ik gelezen. Ik snap de vergelijking ja. Ik heb dat boek dus zelfs gehaald, maar eh… Ik heb het ongelezen weer naar de bieb gebracht. Het was te werkgerelateerd, op de één of andere manier, dus het gaf te veel onrust.

      Like

  2. Wat erg. :O Ik ben zó blij dat mijn ouders ook niet veel om cijfers geven/gaven! Op de basisschool haalde ik bijna altijd hele hoge cijfers en mijn broer bijna nooit, maar dat had niks met onze inzet te maken. (In dat opzicht hadden de cijfers misschien andersom moeten zijn…) En het zegt al helemaal niet dat hij minder kan, of is, dan ik. Ik kan echt boos/verdrietig worden als mensen wel zo denken.

    Like

    1. Inzet vind ik inderdaad eigenlijk veel belangrijker. Heel eerlijk gezegd gaf ik wel eens een wat hoger rapportcijfer als een kind knetterhard werkte en toch onvoldoendes scoorde. Dat deelde ik dan wel met de ouders, maar ik wilde voor het kind ook de inzet zichtbaar maken. Niks erger dan een rapport vol onvoldoendes terwijl je keihard hebt gewerkt. Bij slimmeriken met onvoldoendes door te weinig inzet liet ik ‘m wel staan. Als waarschuwing😉.

      Like

  3. Je bent een juf naar mijn hart, natuurlijk is het belangrijkste dat het kind doet wat het kán om voldoenden of hoger te halen , het is verschrikkelijk als ouder méér eisen dan het kind kan geven.. Ik heb nooit onder scheid gemaakt tussen de zoon die tot promotie toe de universiteit doorliep en de dochter die vele stappen lager het maximaal haalbare deed. Ze wéét nog hoe ik haar troostte toen ze op de lagere school verdriet had om haar magere zesjes ten opzichte van de hoge cijfers van haar broer. Ik vertelde haar dat ik héél trots op haar was omdat zij voor die zesjes véél harder had gewerkt dan haar broertje voor de hogere cijfers, dat hij ook zijn best had gedaan, dat wel, maar dat het voor hem wat makkelijker was dan voor haar omdat zij in andere dingen beter was dan hij. Pas later kwam er aandacht voor EQ naast IQ en daarin is zij beter bedeeld dan haar broer . Ik heb 2 kanjers van kinderen waar ik reuze trots op ben, op de verkoopster zeker niet minder dan op de dr. in de moleculaire biologie.Ze verdienen beiden hun brood in een beroep waar ze goed in zijn en dat ze graag doen.

    Like

    1. Heel mooi gezegd en helemaal mee eens! Ik kan me heel goed voorstellen dat je dochter dat nog weet, dat moment dat je haar troostte. Zo waardevol. Ik ben trouwens heel blij dat ik ook op die manier ben opgevoed.

      Like

      1. Ik heb ook voorbeelden van het tegendeel gezien in de schoonfamilie, een kind dat de zesde klas over moest doen omdat er LTS niet goed genoeg was, het moest minstens MAVO worden. met 2 weggegooide jaren ( bleef ook 1x zitten op de MAVO, kwam hij uiteindelijk op de MTS waar hij het beter deed om hij nou eenmaal geschikter was voor de techniek.

        Like

  4. Pfffft, wat kunnen mensen de lat toch hoog leggen.
    Hier twee VWO-adviezen voor de meiden die wij uiteindelijk heel bewust allebei op de HAVO hebben gezet. En dat lijkt hartstikke goed uit te pakken.

    Like

    1. Ja, die lat. Pfff…ik ben ook met een vwo-advies op havo geëindigd. Maar ja, dat werd te lang voor één blogje, dus daar komt maandag iets over online;).

      Like

  5. Arme kinderen. Ze leiden al zo een gestrest leven door de drukte van hun ouders. Ik vraag weleens als ouders willen dat hun kind een hoge opleiding gaan volgen en het niet lukt omdat zij niet hun best doen.(volgens de ouders) Wat voor opleiding heb jij dan gehad vraag ik aan zo iemand? Meestal komt daar niet heel veel hoogs uit maar dat maakt niet uit hoor maar verwacht dan niet dat je kind van 12 naar het VWO gaat. lieve groetjes van mij.

    Geliked door 1 persoon

Reacties zijn gesloten.