Afgelopen vrijdag schreef ik iets over prestatiedrang in het onderwijs. Dat ik het zo belangrijk vind dat kinderen doen waar ze gelukkig van worden, komt niet helemaal uit de lucht vallen. Ik was zelf namelijk iemand die volgens mijn decaan mijn talenten niet gebruikte. Ik kan er nóg kwaad om worden.
Van basisschool naar vwo
Aan het einde van de basisschool kreeg ik een vwo-advies. Mijn Cito wees havo/vwo uit, maar ik scoorde eigenlijk alleen tienen bij het schoolwerk, dus leek vwo heel logisch. Mijn ouders volgden het advies van de school. Ik ging naar het vwo. Die tienen vond ik trouwens niet leuk; ik was de ‘stuud’ in de klas en dat was stom.
Ik bleek op het vwo ineens te moeten leren, voor sommige vakken. Talen gingen me makkelijk af. Dat vond ik leuk. Geschiedenis kostte tijd, maar vond ik niet moeilijk. Maar dan was er wiskunde. Ik snapte helemaal niets van driehoeken en graden en dat soort dingen. Mijn moeder hielp, maar mijn eerste cijfer was een 4,7. Zo, daar zat ik dan. Het stuudje van de basisschool scoorde dik onvoldoende.
Ik was er vrij nuchter onder. Ik kon het niet, dus die onvoldoende was terecht. Mijn ouders vonden het geen enkel probleem. Ik had mijn best gedaan. Dit was het. Ik ging verder en langzaam maar zeker begon ik het te snappen en werden de cijfers hoger. Met prima rapporten kwam ik thuis. Drie jaar lang. En toch…toch wilde ik niet meer.
Ik wil juf worden
Ik wist al heel jong dat ik juf wilde worden. Het was een droom die ik zo snel mogelijk wilde verwezenlijken. Ik begon me daarom af te vragen wat ik eigenlijk op het vwo deed, als havo ook voldoende was om naar de pabo te kunnen. Ik besloot dat ik na de derde klas naar de havo wilde en vervolgens wilde doorstromen naar de pabo. Uiteraard in overleg met mijn ouders.
Er kwamen gesprekken met de decaan over een profielkeuze, maar ik wilde iets anders regelen dan een profielkeuze. Ik wilde naar de havo en dáár een profiel kiezen. Dat viel niet goed. “Je moet je talenten gebruiken. Je haalt goede cijfers; je kunt makkelijk het vwo afmaken.” Wacht even, wat wilde deze decaan? Die stond mijn droom in de weg. Er volgden nog wat gesprekken. De decaan bleef mij vertellen dat ik mijn talenten moest gebruiken. En toen was ik het zat: “Misschien is het mijn talent wel om voor de klas te gaan.” Ik moest niet meer zeuren over voor de klas gaan. En hoe braaf ik ook was, toen was ik opeens brutaal: “Prima, maar dan moet u ook niet meer zeuren dat ik niet naar de havo mag.” Op dat moment ging de decaan overstag. Ik zou, met mijn prachtige rapporten, het vwo verlaten.
“Daar krijg je spijt van“
Uiteraard voegde de decaan daar nog wat aan toe. Ik zou er spijt van krijgen en ik moest niet bij hem komen klagen en wat vonden mijn ouders er wel niet van? Het leek voor de decaan onvoorstelbaar dat mijn ouders hier volledig mee instemden.
De grote vraag is natuurlijk: Kreeg ik er spijt van? Nee. Geen seconde. Vriendschappen sloot ik niet op de havo. Ik paste er niet helemaal tussen. Dat gaf niet, want ik hield contact met de oud-klasgenoten van het vwo. Dat contact is er nog steeds. Ik ging naar de pabo. De opleiding vond ik vreselijk, maar het werk geweldig. Ik had geen seconde spijt.
Nu blijkt dat ik, door mijn autisme, niet meer in het onderwijs kan werken. Heb ik dan nu (eindelijk) spijt? Nee. Nog steeds geen seconde. Ik heb genoten in het onderwijs. Ik had het voor geen goud willen missen. En dat ik nu, bij toekomstige sollicitaties, geen vwo op mijn cv heb staan? Dat vind ik helemaal niet erg. Dus, beste meneer de decaan: Hier ben ik dan. Ik heb geen spijt. Geen seconde. Ik heb gedaan wat ik wilde en daar ben ik nog steeds blij om.
Hoofdtaal 
Die decanen en docenten met hun ongevraagde advies… Zo deed mijn zus de pabo na het vwo, en kreeg ze ook te horen dat dat zonde was en dat ze naar de universiteit moest gaan. Waarom in vredesnaam?
LikeLike
Ja, dat is vergelijkbaar. En inderdaad vraag ik me dan af waarom mensen daar zo moeilijk over doen.
LikeLike
Stukje herkenbaar dit verhaal! Ik ben na het vwo hbo gaan doen, omdat zo’n meer praktisch ingestoken opleiding mij gewoon meer trok. Toen hoorde ik ook wel van bepaalde leraren dat dit “zonde” was. Heb er nooit spijt van gehad! Ben wel nog een jaartje na mijn hbo naar de universiteit gegaan, maar daar besefte ik al snel dat ik die opleiding niet zo interessant vond, maar het vooral deed om toch te kunnen zeggen dat ik nog naar de universiteit was gegaan. Snel mee gestopt en lekker gaan werken 😉
LikeLike
Groot gelijk dat je dan gestopt bent!
LikeLike
Zo herkenbaar dit. Ik begon ook op het VWO, en wist destijds nog niet precies wat ik wilde worden. Echter bleek het VWO gewoon toch net te veel van het goede te zijn, en besloot ik voor mezelf te kiezen en naar de HAVO af te stromen. Een van de beste keuzes die ik ooit maakte. Ik had het net wat makkelijker, en hoefde niet constant op mijn tenen te lopen. Nou werd ik wel heel raar aangekeken toen ik na het behalen van mijn HAVO diploma naar het MBO ging, want met een HAVO diploma moet je toch naar het HBO. Nou ik niet, en ik ben nog steeds onwijs blij met de keuze die ik gemaakt heb. Ik doe een opleiding die ik leuk vind, en die ik ook aankan.
LikeLike
Zucht… Stomme verwachtingen van anderen altijd. En heerlijk juist als je een opleiding doet waar je blij van wordt!
LikeLike
Die pabo, havo, vwo en co zijn echt Chinees voor mij :p Maar je verhaal is wel een soort van herkenbaar maar dan in de ‘omgekeerde’ richting. Mijn vriend kreeg het advies om verpleegkunde te doen (haha wat een mop) terwijl hij architectuur wou studeren. Dat ging hij nooit aan kunnen omdat wij maar drie uur wiskunde per week hadden. Nu ja, kijk hij heeft het toch maar mooi geflikt.
Snap niet dat ze niet meer aanmoedigen om te doen wat je écht graag wilt doen in plaats van je een richting in te duwen waar je niet in wilt. Dat werkt toch averechts?
LikeLike
Hopsakee. Dat kan ook ja, de andere kant op. Als juf zei ik altijd dat kinderen uiteindelijk hun plekje moeten vinden. De route maakte niet zo heel veel uit, als ze maar doen waar de blij van worden.
LikeLike
Sommige mensen zien niet in dat het vermogen om (makkelijk) hoge cijfers te halen iets is dat je krijgt. Zonder erom te vragen. Zonder het van iemand anders af te pakken. Zonder “link” met je interesses en passies. En zonder een contract waarin staat dat je het per se moet gebruiken op een manier die de maatschappij goeddunkt.
Helaas worden sommige van die mensen decaan.
LikeLike
Ja, zo is het precies!
LikeLike
En toch… Toch vraag ik me af of je met je vwo en je universiteit niet een baan had kunnen vinden die én je passie had én pastte bij wat jij aan kunt? Had je je vak dan wél blijvend kunnen uitoefenen? Omdat het ‘jasje’ beter past? Ik geloof dat je talenten hebt gekregen om ze te benutten. Of je nou praktisch of theoretisch opgeleid bent.
LikeLike
Nee, ik ben ervan overtuigd dat dat niet zo is. Sterker nog, met de kennis van nu kunnen we vrijwel zeker stellen dat ik die hele universiteit nooit helemaal had doorlopen (recent IQ-onderzoek wijst uit dat mijn hoge cijfers uit het geheugen kwamen en niet uit IQ) en bovendien had ik mijn jaren in het onderwijs nooit, maar dan ook nooit willen missen. Een baan ‘onder mijn niveau’ lijkt voor mijn prikkelgevoelige hoofd de beste oplossing. Hoe hoger het niveau, hoe hoger de druk die ik mezelf opleg, hoe hoger het risico dat het nog een keer fout gaat.
LikeLike
Adviseren mag altijd natuurlijk en het blijft lastig om al bij een kind met zekerheid te kunnen zeggen waar je goed aan doet. Voor mij staat wel vast dat er op dit moment té veel waarde wordt gehecht aan een diploma. De lesstof in het vervolgonderwijs is al vele malen “aangepast”om ieder kind met een diploma van school te kunnen laten gaan. En in veel beroepen is praktijkervaring de beste leermeester.
Ik kan me voorstellen dat men het jammer vond dat je niet verder wilde op het VWO omdat je het wel aankon, maar als je toch niet wilt studeren is dat inderdaad een overbodig jaar extra.
LikeLike
Ik had na het vwo de pabo in drie jaar kunnen doen, dus dat was wat zij wilden. Maar ja, ik dus niet;). En inderdaad, praktijkervaring is belangrijk. Daarom wilde ik dus ook liever vier jaar pabo. Dan nog hoor, ik had zó vreselijk veel meer in de praktijk willen leren voor ik een eigen klas kreeg!
LikeLike
Maar het blijft moeilijk om kinderen te adviseren.
LikeLike
Ja, dát wel!
LikeLike
Ik heb ook een ‘geweldige’ schoolcarriere gehad (zie hier: https://www.triltaal.nl/2018/03/09/schooltag/) en ook ik heb er nooit spijt van gehad dat ik uiteindelijk de HAVO gedaan heb.
LikeLike
Ah, perfect! Van het gymnasium af omdat je Latijn saai vindt. Dat zou een actie van mij geweest kunnen zijn;). En volgens mij heb jij een geweldige baan, dus prima zo dan toch?
LikeLike
Tuurlijk moet je naar school.
Maar laat kinderen alsjeblieft zichzelf blijven.
Mijn oudste kon het in de ogen van sommigen nooit goed doen, en moest een voorbeeld aan zijn zus nemen.
Wil je een kind onzeker maken moet je vooral dat niet doen.
Eigenlijk is het niet helemaal een reactie passend bij bovenstaand stukje, maar schoot ineens door me heen.
Ach, moet kunnen.
LikeLike
Wow, dat is niet zo heel handig nee, om kinderen met elkaar te vergelijken. Natuurlijk doe je dat af en toe (vaak onbewust), maar om dat dan te zeggen?! Nee, tenminste, niet zoals je hier beschrijft.
LikeLike
Ik heb het ook zo vaak gehoord dat het zonde was dat ik na de derde van vwo naar havo ben gegaan. Ik had inderdaad vwo wel kunnen afmaken denk ik (ik had dan wel in de derde moeten blijven zitten), maar heb echt geen spijt dat ik dat niet heb gedaan. Volgens mij hebben docenten gewoon een drang om leerlingen te stimuleren voor het hoogste niveau, maar dat hoeft echt niet altijd.
LikeLike
Toen ik in het onderwijs ging werken, hoorde ik dat scholen worden ‘afgerekend’ op kinderen die een niveau zakken. Schijnt de inspectie niet zo leuk te vinden. Dat zal ongetwijfeld ook een rol hebben gespeeld…
LikeLike
Wat een maffe decaan zeg. Hij klinkt niet bepaald steunend. Ik vind je opmerking dat je talent wellicht juist was om voor de klas te staan heel scherpzinnig!
LikeLike
Vond ik ook, maar hij vond het een beetje brutaal. Ik kan er me wel iets bij voorstellen, maar dat haalde hij in me naar boven ;).
LikeLike