Kerk en autisme

De kerk is voor mij een plek waar ik graag kom. Een plek waar mijn geloof gevoed wordt en waar ik meer leer over God en de Bijbel. Ik ben er de laatste jaren echter zelden geweest en volgde de diensten thuis. Totdat ik eind juni weer een keer naar de kerk ‘mocht’ én ging. Op anderhalve meter afstand uiteraard, volgens het coronaprotocol.

Waarom kost naar de kerk gaan energie?

Dat ik niet naar de kerk kon toen ik nog werkte, vond ik best gek. Waarom kost(te) naar de kerk gaan energie? Zó moeilijk is het toch niet? Je gaat zitten, je luistert en je gaat weer naar huis. Klinkt niet heel energieslurpend, zou ik denken.

Allereerst is er in de kerk weinig afleiding voor mijn overuren draaiende hoofd en dus kost dat hoofd me heel veel energie.
Sinds mijn diagnose autisme begrijp ik de andere energieslurpers gelukkig ook beter. In een kerk zijn veel mensen en dus veel prikkels. Ik herinner me een dienst waarbij er een kind in de kerk was met een knuffel met een belletje erin. Ik werd er knettergek van, terwijl de rest van de gemeente het vermoedelijk niet eens heeft gehoord. Maar ja, prikkels…

In de gemeente waar ik nu lid ben, is men gewend om voor de dienst met elkaar te kletsen. Ik vind dat ingewikkeld en vermoeiend. Kletsen over koetjes en kalfjes, terwijl ik eigenlijk geen idee heb wie die ander is. En ja, die ander lijkt altijd wél te weten wie ik ben.
Mijn oplossing voor dit probleem? Ik zorgde altijd dat ik zo laat mogelijk arriveerde, het liefst een halve minuut voor aanvang. Even hoi zeggen en klaar. Waarbij ik overigens wil aantekenen dat ik heel erg goed begrijp dat voor veel mensen juist dit praatje onderdeel is van gemeente-zijn. Ik pleit daarom niet voor afschaffen, maar probeer aan te geven dat het voor mij moeilijk is.

Dan is er nog het ‘snoepprotocol’. In mijn vorige woonplaats kon je in de kerk snoepen wat je wilde. In mijn huidige kerk lijkt er een streng snoepprotocol te zijn. De rol gaat de hele bank door en er schijnen vaste ‘snoeptijden’ te zijn. In elke bank wordt rond dezelfde tijd de rol doorgegeven. Ten eerste snap ik het ongeschreven snoepprotocol niet. Hoe laat ‘mag’ je en hoe ver moet die rol de bank door? Ten tweede leidt het me vreselijk af.
Mijn oplossing? Ik stopte met snoepen in de kerk. De afleiding bleef echter, want als ik dan nét ergens concentratie vandaan had gehaald om te luisteren, moest ik weer een rol van een ander doorgeven. Ik heb duizend keer ‘nee dankje’ gezegd, maar dan werd me verzocht de rol wel door te geven. En weer terug. Dag concentratie.

Prikkelverwerking in de kerk

Ik leerde mezelf allerlei ‘overlevingsmechanismen’ aan. Ik wiebelde erop los (zéér frustrerend voor de rest van de bank); ik maakte aantekeningen en de meest nutteloze tekeningetjes. Alles om maar ‘bij mezelf’ te blijven en zo min mogelijk prikkels van buitenaf te krijgen.

Snoepen is voor mij ook een manier van prikkelverwerking, maar ja, daar was ik mee gestopt vanwege het snoepprotocol. Ik was zelden in de kerk de laatste jaren en áls ik er was, kwam ik totaal uitgeput thuis. Vervolgens sliep ik slecht, want ik moest alle prikkels verwerken. Daarna had ik dan een paar dagen nodig om bij te komen.

Ik wil naar de kerk

Ik miste het echter vreselijk, het naar de kerk gaan. Ik wilde zó graag weer letterlijk onderdeel uitmaken van de gemeente: samen bidden, zingen en over God leren. Ik maakte plannen hoe ik weer één keer per zondag naar de kerk zou kunnen.

En toen kwam corona.
Geen kerkdiensten meer in het kerkgebouw, maar via YouTube.

Kerk op anderhalve meter

Het werd juni. Dertig mensen per keer mochten weer naar de kerk. Op een zondag eind juni was ik ‘aan de beurt’. Ik vond het superpannend, maar ik ging. Ik zag dit als de ideale oefensituatie en wilde het zó graag!

Wat blijkt? Kerk op anderhalve meter is voor mij heerlijk. Geen mensen die een praatje aan kunnen knopen, veel minder prikkels (want weinig mensen) en geen gedeeld snoep.
Ik was er. Ik luisterde.
Ik merkte onrust en begon steeds meer te wiebelen. De onrust verdween door te snoepen. Ik had mijn snoep zelfs met dat doel meegenomen. Nu kon ik immers snoepen, nu er geen ongeschreven snoepprotocol gehanteerd zou worden.
Ik hóórde wat er werd gezegd. Na afloop ging ik naar huis. Ik was moe en heel onrustig. Maar ik was in de kerk geweest. Ik was zó blij en dankbaar. Ik had ruim twee dagen nodig om ervan bij te komen, maar ik was in de kerk geweest!

Wat ik hoop? Ik hoop dat we snel weer een vol kerkgebouw kunnen hebben. Maar ook dat we voor altijd stoppen met het ‘snoepprotocol’. Ik hoop en bid dat ik na de coronacrisis weer in ieder geval één keer per zondag naar de kerk kan. Dat ik er een dag (of twee) van bij moet komen, heb ik er heel, heel graag voor over.

27 gedachten over “Kerk en autisme

  1. Hier is het met puberzoon met ASS al jaren strijd. Hij vindt het zwaar om naar de kerk te gaan en wij vinden het belangrijk. We gingen extra vroeg, zodat hij altijd op een vaste plek op een hoekje zat.
    Naar de kerkdienst kijken met het gezin vindt hij helaas ook drama. Want broertjes en zusje zitten niet bepaald stil. Nu gaat hij iedere zondag naar een oude dame in de buurt. Zij hoeft niet alleen kerk te vieren en hij kan prikkelarm meedoen.
    Er zijn bij ons auti-kinderdiensten, maar die zijn ook op laag niveau, terwijl puber juist slim is.
    Ik vind 1,5 meter kerk geen blijvende oplossing, maar voor sommigen is het een flinke verbetering!

    Like

    1. Anderhalve meter vind ik ook geen blijvende oplossing hoor. Het is afstandelijk en het zorgt ervoor dat er maar ‘weinig’ mensen in de kerk kunnen. k vind het heel mooi hoe je zoon nu bij een de dame gaat kijken. Lijkt me voor die dame ook fijn.

      Like

  2. Als er gesocialiseerd moet worden in de kerk, vind ik dat ook niet zo prettig moet ik bekennen. Ik ga naar de kerk voor de rust en om tot mezelf te komen. Moeten kletsen vind ik erg afleidend. Ik ga altijd helemaal achteraan zitten in mijn eentje.

    Like

  3. Interessant blog. Maar dat van dat snoepen verbaast me. Volgens mij heeft dat niets met het geloof te maken, dus zou ieder dat svp voor zich zelf moeten doen zonder de anderen te storen, ook geen doorgeven! Ergens heb ik het gevoel dat men voor elkaar wil bepalen wat mag en wat niet. En ook dat heeft niets met geloof te maken. Heel vaak is het moeilijk als je “anders” bent, of gewoon jezelf wilt zijn, om daar de ruimte voor te krijgen en geen groepsdwang opgelegd te krijgen. Dat heeft niet uitsluitend met autisme te maken. Ik vind het moedig dat je het probeert, en ik begrijp ook dat je het wilt, maar of het ooit zo wordt als jij zou willen? Moeilijk, want groepen wijzen graag op de buitenstaanders en leven van de roddels. Succes!

    Like

  4. Smakelijk als iedereen zo’n verpakking al vast heeft gehad. En vaste tijden? Dan lijkt het een verplichting ook al zoiets belachelijks. Ik weet dat tijdens de diensten die ik moest volgen een snoepje bijna een zonde was. Oma zat me meestal wakker te houden.

    Geliked door 1 persoon

  5. Traditioneel is het volgens mij 1 pepermuntje, tijdens de preek/overweging/overdenking. Meerdere snoepmomenten en een rol doorgeven ken ik niet, hooguit dat je ook een pepermuntje aanbied aan de mensen naast je (maar dan alleen als die duidelijk naar jouw rol pepermunt kijken en niet naar de dominee luisteren).

    Like

  6. Ik ben nog nooit gehoord van snoepen in de kerk. Bijzonder vind ik. Hoe is dat ontstaan?
    Fijn dat je weer kon gaan.

    Like

    1. Geen idee hoe dat ontstaan is, maar ik weet niet beter. Als kind al. Iedereen in de kerk had snoep bij zich. Altijd.

      Like

  7. Er zullen toch wel meer mensen zijn die al dat sociale gedoe niet altijd fijn vinden ? Zou je niet achterin de kerk een prikkelarme bank kunnen reserveren of zoiets ?

    Like

    1. Dat lijkt mij ook, dat er meer mensen zijn die het lastig vinden. Ik vond mijn oplossing prima, maar nu kan een praatje gewoon echt niet en dat voelt nog veiliger dan alleen maar heel laat komen.

      Geliked door 1 persoon

  8. Wat zou ik iedereen een voorganger gunnen die zó boeiend vertelt dat men “in de preek zit” en geen aandacht heeft voor andere zaken als snoepmomenten. Ik neem zonder meer aan dat je zelf al zo slim was om achteraan te gaan zitten en bij voorkeur een hoekplekje zoekt.

    Like

    1. Ja, de hoek wel bij voorkeur. Achteraan kan als nadeel hebben dat je juist al het gewiebel voor je ziet. Vooraan is daarom soms ook nog zo gek niet.

      Like

  9. Mooie blogpost. Ik ben niet gelovig en heb dus ook nog nooit een dienst bijgewoond. Wel ben ik in heel veel kerken geweest (op vakantie). Jammer dat er, zover ik opmaak uit je blogpost, niet iets van een prikkelarme zone bestaat in de kerk. Er zullen vast meer mensen zijn die geen zin hebben in al dat sociale gedoe. Al snap ik ook wel dat, zoals jij beschrijft, de kerk voor sommigen juist zo ongeveer de sociale activiteit van de week is. Ik kan me voorstellen dat het voor die mensen echt een onderdeel is van de gemeenschap, lekker met iedereen kletsen. Maar ik vind dat de kerk best rekening mag houden met mensen die moeite hebben met zich concentreren. Een dienst moet immers voor iedereen fijn zijn om te bezoeken, toch?

    Like

    1. Het zou zomaar kunnen dat men in veel kerken helemaal niet weet dat en waarom het sommige mensen zoveel energie kost om bij een dienst te zijn. En dat snap ik wel, maar juist daarom ben ik er nu open over.

      Like

  10. Van snoepen in de kerk heb ik echt nog nooit gehoord, dat bestaat bij ons in België niet, ook niet voor Corona. Volgens mij iets typisch Nederlands.

    Like

    1. Wat grappig. Ik dacht dat dat overal ter wereld gedaan werd, maar blijkbaar dan inderdaad iets typisch Nederlands.

      Like

    1. Het woord snoepprotocol bedacht ik ook zelf, dus dat is logisch dat dat je niks zegt. Maar ik vind ’t grappig dat snoepen in de kerk blijkbaar niet algemeen bekend is;).

      Like

Reacties zijn gesloten.