Wat is het probleem?

Soms heb ik een probleem, maar blijkt het probleem eigenlijk helemaal niet het probleem te zijn. Dat klinkt vrij filosofisch, maar is simpeler dan het nu klinkt. Iedereen heeft namelijk af en toe een probleem. Dat is vervelend, maar in principe hoeft dat niet problematisch te zijn. Volg je het nog? Ik ga het vandaag uitleggen.

Wat als…

Hoewel ik genezen ben van mijn hypochondrie is er soms toch ineens nog een restantje angst dat om aandacht vraagt. De afgelopen jaren rende ik dan gelijk naar de huisarts en dat is nu niet meer zo. Ik bespreek nog wel angsten met mijn psycholoog.

Meestal gaat het niet eens zozeer om de angst of om wat ik voel. Het probleem ligt meestal ergens anders. Dat ik bang ben, is namelijk niet het probleem. Het probleem zit dieper: “Wat als het terug is? Wat als ik weer een echte hypochonder word?”

Wat is nu het probleem?

Je zou kunnen zeggen dat de lichamelijke klacht het probleem was. Laten we als willekeurig voorbeeld hoofdpijn nemen. Simpel toch? Het probleem is hoofdpijn.

Nee, zo simpel is het niet. Hoofdpijn is vervelend, maar niet problematisch.
Wat is dan het probleem? Dat ik daar soms toch nog een seconde een rampscenario bij kan bedenken? Nee, ook dat is vervelend, maar niet problematisch.

Iedereen heeft namelijk weleens hoofdpijn en ja, ook iedereen is weleens bang als hij of zij lichamelijk iets voelt. Dus nee, dat is niet het probleem.

Mijn gedachten zijn het probleem

Het echte probleem zit dieper. Als ik ergens een rampscenario bij heb bedacht, slaat mijn hoofd op hol. Dan roep ik tegen mijn psycholoog: “Straks is de hypochondrie terug. Ik had namelijk ook gewoon kunnen denken dat ik hoofdpijn had en daarmee klaar, maar ik ging er allerlei oorzaken bij bedenken, dus toen dacht ik dat de hypochondrie terug was.”

Zie daar het échte probleem. Het echte probleem is dat mijn hoofd blijft malen en dat ik mijn gedachten en gevoelens ga analyseren. Dat maakt me dan vervolgens weer doodmoe en dan is de cirkel rond. Dan voel ik me ellendig. Maar nee, de hypochondrie is niet terug. De lichamelijke klachten zijn niet het probleem en de angst die er soms heel even is, is ook niet het probleem. Het probleem zit erin dat ik een probleem maak van mijn gedachten.

Mijn psycholoog roept soms letterlijk “stop” als ik dit pad insla. Dan zet hij op een rijtje wat er aan de hand was.
– Je voelde iets. Heel normaal.
– Je maakte je heel even zorgen. Ook heel normaal.
– Die zorgen duurden hooguit een minuutje en je was het weer vergeten. Heel normaal.
– Vervolgens bleef je malen over de vraag of die zorgen misschien toch niet normaal waren en of de hypochondrie terug was en of je misschien…. Dáár zit het probleem.

En hij heeft gelijk. Mijn grootste probleem is niet wat ik in het dagelijks leven tegenkom, maar dat ik er eindeloos over na kan blijven denken.