Autisme is tegenwoordig wel een beetje ‘hip’, lees ik soms. Ergens snap ik zo’n uitspraak wel. Het lijkt wel of je inderdaad steeds vaker hoort dat mensen de diagnose autisme hebben. Hoe zit dat eigenlijk? Kloppen die diagnoses dan wel? Vroeger functioneerde iedereen gewoon en waren er geen diagnoses. Zijn diagnoses dan misschien het probleem? Ik zet mijn hersenspinsels hierover vandaag op een rijtje.
Het leven in 1900
Laten we even zo’n 120 jaar terug in de tijd gaan. Mensen reisden bijna niet en werkten op of in de buurt van de plek waar ze woonden. De zomerdagen waren lang en de winterdagen kort. Er was wel wat kunstlicht, maar toch was het gebruikelijk om een beetje te leven met de zon. ’s Winters wat eerder naar bed of een avond thuis met het gezin. Geen reizen naar verderop in het land om daar even familie te bezoeken voor een avondje. Dat ging simpelweg niet.
Als er iets was, ging je naar de buren en vroeg je om hulp. Als je boodschappen nodig had, ging je naar een winkel en haalde je die. Uit school nog achter een schermpje duiken? Nee joh, ze werkten toen nog met een klei-pad.
Uiteraard snap ik dat het leven nooit stilstond in veel gezinnen. Op een boerderij is altijd wel wat te doen en ook het huishouden was toen een stuk arbeidsintensiever dan nu. Ik prop bijvoorbeeld een was in de machine en ga ondertussen koken, maar toen was kleding wassen gewoon een dagtaak.
Het grootste verschil met nu? Er was misschien wel veel meer werk, maar er werd veel minder een beroep gedaan op je hoofd. Er waren veel minder prikkels. Geen telefoon, geen mail, kortom: geen altijd-bereikbaar-maatschappij.
Waren er vroeger geen autisten?
Je kunt jezelf afvragen of er vroeger geen autisten waren. Ik denk dat die er zeker wel waren. Maar als ik naar mezelf kijk, merk ik al dat ik als kind op de basisschool vrijwel geen ‘last’ had van mijn autisme. Oké, ik wist niet dat ik autistisch was, want ik kreeg mijn diagnose pas op mijn dertigste, maar ik draaide prima mee. Mijn leven had namelijk structuur en er was voldoende tijd voor rust.
Uit school las ik veel boeken of speelde ik met mijn broers of mijn zusje of gewoon lekker alleen. Prikkels dus, maar ook voldoende tijd zonder prikkels. Bovendien was het leven heel voorspelbaar, vanwege de structuur die er thuis was.
Ik denk dat de ‘autisten van vroeger’ minder snel of vaak vastliepen. Er waren namelijk simpelweg minder prikkels. Op zondag iets ondernemen was in die tijd nog ondenkbaar, dus er was sowieso één dag in de week volledige rust. Dat gold ook voor de avonden.
De druk vanuit de maatschappij om een ‘goede baan’ te vinden, was denk ik ook een stuk minder. Je deed wat je kon. Natuurlijk waren er wel mensen die anders waren (en in die tijd steevast ‘gek’ werden genoemd), maar uiteraard waren er nog geen diagnoses. Nu zouden we die mensen misschien diagnosticeren met autisme.
Is autisme dan toch iets van nu?
Bovenstaande zou kunnen betekenen dat autisme toch iets van nu is. Dat het toch blijkbaar een hip dingetje is waar mensen zichzelf graag mee in een hokje stoppen.
Maar dat is mijn punt: het ís geen hip dingetje. Het is alleen zo dat het in de huidige samenleving heel erg moeilijk is om je als autist staande te houden. Er zijn constant prikkels en er wordt altijd maar gehamerd op meer en beter en je moet altijd bereikbaar zijn.
Voel je ‘m al aankomen? Autisten (en ja, ook anderen, ik weet het, maar ik beperk me hier even tot autisten) kunnen dat niet. Die raken overprikkeld, overspannen en als je niet oppast ook nog burn-out en/of depressief. Deze samenleving is niet ingesteld op autisten.
Ja, autisme is het ‘probleem’, maar eigenlijk is het probleem dat er in deze samenleving geen rekening wordt gehouden met autisme. Want als dat wél zo zou zijn, zouden ‘we’ niet opvallen en geen diagnose hebben. Net als in 1900. ‘We’ zouden wel autistisch zijn hoor, maar ‘we’ zouden gewoon kunnen functioneren. Dat is het punt. Het punt is niet dat autisme hip zou zijn. Autisme is er altijd al geweest, maar in de huidige samenleving val je er nogal mee op. En als je niet oppast, val je er dus ook mee uit.
Hoofdtaal 
Dit is echt een heel interessante theorie en ik denk dat-ie zomaar kan kloppen!
LikeGeliked door 1 persoon
Jouw blog doet me denken aan het boek “borderline-times”van Dirk Dewachter. Wat is er toch een bijna onontkoombare druk(te) tegenwoordig
LikeLike
Dat boek ken ik niet, maar het klinkt interessant.
LikeLike
Ja ik denk ècht dat je gelijk hebt!
Heel mooi beschreven.
LikeGeliked door 1 persoon
Hier wel op de basisschool al last van mijn autisme. Ik denk trouwens ook dat men tegenwoordig ‘alerter’ is met signaleren, en dat men ook beter is in de juiste diagnose stellen. Vroeger (met dank aan meneer Asperger die zei dat vrouwen geen autisme konden hebben…) kregen veel vrouwen met ASS een persoonlijkheidsstoornis in hun maag gesplitst, in plaats van autisme.
LikeLike
Dat men alerter is, denk ik zeker ook wel. Met terugwerkende kracht zie ik nu uiteraard ook de signalen, maar toen noemden we dat gewoon ‘heel verlegen, zó lief’ en dat soort dingen;). En ja, ik was zó lief dat ik het zelfs niet zei als ik dingen niet snapte:).
LikeGeliked door 1 persoon
Heeft iemand je ook verteld dat je te lief kunt zijn?
LikeLike
Inmiddels wel;).
LikeGeliked door 1 persoon
In grote lijnen denk ik dat je het aardig op een rijtje hebt gezet. Ik heb minstens één familielid dat , “wat vreemd was” als kind. Was hij nu kind zou hij zéker als autist benoemd zijn, toen was hij dus wat vreemd.
Het blijft ook wel iemand met een beetje “gebruiksaanwijzing” in de omgang maar dat weten we toch? Hij handhaaft zich redelijk in de maatschappij. Autisme is niet “hip” maar het “etiket” is nieuw. Helaas móet tegenwoordig iedereen presteren en lang doorleren, of er werk is daarna wordt niet naar gekeken.
Het zou fijn zijn wanneer men weer wat meer naar de (on) mogelijkheden van de mens ging kijken maar we moeten allemaal ” hetzelfde zijn” en “dezelfde mogelijkheden hebben” en dat breekt de mensen die een klein beetje anders in elkaar zitten op. .
LikeLike
Die laatste zin ben ik het zó mee eens! Want inderdaad: waarom moeten we allemaal maar hetzelfde? Ik kan echt prima bepaald werk doen, maar verwacht niet van mij dat ik dan ook nog gezellig mee ga doen met teamuitjes enzo. Hoeft van mij gewoon niet. Prima toch? Maar ja, dat is dus niet prima…
LikeLike
Helaas móeten we tegenwoordig allemaal hetzelfde willen en kunnen. Heel vermoeiend.
LikeGeliked door 1 persoon
Goh , Eindelijk een echte die het zegt. Ik roep het al heel lang. Verlang er zelfs wel terug na. Op maandag was dag. Vrijdags werken en zaterdags werken. Daar zat verschil in. 😉. En de drie R ‘ s Ik heb nog geleerd op de huishoudschool waar een goede kinder wagen aan moet voldoen. Vering zodat die koppies niet door elkaar geschud worden. En een kap ter bescherming tegen te veel prikkels. Die maxi cosi van nu zijn misschien maxi comfi voor pa en ma maar echt niet cosy voor dat baby , tje. En dan al die prikkels van al die schermpjes op die kleine koppies. En al die uitjes. Overal naar toe. Waar is de rust gebleven ? Ik beweer dus niet dat al de D ‘ s van deze maatschappij komen. Wel dat wat je zegt. Dat er vroeger beter mee te leven was. Rustig in een hoekje zitten werd ook veel meer geaccepteerd .
LikeLike
Eens! Op ieder punt. Ik kan echt terug verlangen naar die tijd.
LikeLike
Hoe stel jij het je voor in een wereld als deze, dat mensen rekening gaan houden met autisten?
Puur nieuwsgierigheid dit.
Als ik zeg dat ik mensen echt niet kan verstaan, door dat vermaledijde mondkapje zijn ze bereid dat even af te doen.
Deuren openhouden voor mensen in een rolstoel of mensen met een rollator.
Maar hoe help je iemand die autistisch is?
LikeLike
Mooie vraag. Ik zou er bijna weer een aparte blog over kunnen schrijven:).
Voor mezelf zou het heel erg helpen als er twee dingen zouden veranderen:
– Niet meer altijd bereikbaar hoeven zijn / aan hoeven staan.
– Acceptatie van het feit dat sommige mensen gewoon niet zo’n behoefte hebben aan constant anderen om zich heen. Ik merk dat het in deze maatschappij toch een beetje ‘hoort’ dat je maar altijd blij bent met mensen om je heen. Dat ben ik dus niet. Ik stuit echt op veel onbegrip als ik bijvoorbeeld zeg dat ik geen zin heb in een teamuitje o.i.d. Of dat ik op zaterdagavond liever een boek lees dan met een enorme groep mensen ben. Dat wordt soms gewoon niet geaccepteerd. En dat vind ik heel stom. Het legt een druk op mij die helemaal niet nodig is. Inmiddels de juiste mensen om me heen verzameld, maar vooral in werkomgevingen denk ik dat het voor mij niet te doen is. Altijd maar dat aan staan, altijd maar die snelle actie. Geef me de tijd en ik kan echt wel goed functioneren. Maar niet als je ook van me verwacht dat ik terwijl ik bezig ben een mailbox bijhoud en een telefoontje doe enz.
LikeLike