Boekenpraat: Lezen/lenen zonder boete

Aan het einde van 2021 kwam er een mail vanuit mijn bibliotheek. Het was tijd om mijn lidmaatschap te verlengen en om te kijken welk lidmaatschap ik dan in 2022 wilde. Meestal negeer ik zo’n mail, want het lidmaatschap wordt automatisch verlengd. Nu liet echter één regel mijn hart een blije sprong maken. Er stond in de mail dat alle abonnementen vanaf 2022 boetevrij zijn. Geweldig nieuws, vond ik. Of toch niet?

Mijn liefde voor de bibliotheek

Mijn liefde voor de bibliotheek heb ik nooit onder stoelen of banken gestoken. Ik heb er vaker over geschreven en herhaal het nog maar even kort. Ik kwam er als kind al heel erg graag en ik ook nu kom ik er wekelijks (vaak zelfs meerdere keren). Zo combineer ik mijn liefde voor boeken én voor buiten. Boek uit? Gelijk op de fiets naar de bieb die zich acht kilometer verderop bevindt.

Vrijwel alle boeken die ik lees (en die je hier ziet), komen bij de bibliotheek vandaan. Ik heb simpelweg het geld niet om alle boeken die ik wil lezen te kopen en bovendien zouden mijn boekenkast en huis dan inmiddels bezwijken onder de boeken. We kunnen dus rustig stellen dat ik niet zonder de bibliotheek zou willen en kunnen.

De dreigende boete…

Over het algemeen heb ik zo’n vijf of zes bibliotheekboeken thuis. De leentermijn bij mijn abonnement is vier weken en het lukt me dan prima om al die boeken op tijd uit te krijgen en weer terug te brengen. Maar ja, soms heb ik een leesdip of heb ik ineens meer boeken in huis en dan wordt het toch af en toe lastig om op tijd alles in te leveren.

Dat lijkt misschien simpel: inleveren en gelijk weer lenen. Maar zo simpel is het niet. De meeste boeken die ik lees, zijn nieuwe boeken. In 99% van de gevallen (en ik overdrijf hier niet!) zijn die gereserveerd door een ander. Ik kan de leentermijn van zo’n boek dan niet verlengen en ik kan het boek ook niet na inleveren direct weer nog een keer lenen. Maar als ik het boek niet op tijd inlever, volgt er een boete.

In het verleden waren die boetes prima te doen, maar de laatste jaren waren ze niet mals. Ik heb er dus maar voor gezorgd dat ik er nooit één kreeg. Dat zorgde er echter ook voor dat ik soms heuse stress had om een boek op tijd uit te krijgen. Het moest immers op tijd weer bij de bieb zijn? Je begrijpt misschien dat die op-tijd-inlever-stress wel ten koste ging van het leesplezier.

Boetevrij lezen/lenen. Hoera!?

Eind 2021 kwam toen de mail dat er in 2022 (bij mijn bibliotheek; geen idee of dat overal geldt!) geen boetes meer gegeven zouden worden. Hoe geweldig! Ik was er echt heel blij mee. Dat betekent namelijk dat ik nooit meer stress hoef te hebben dat een boek op tijd uit moet.
Bovendien is die boete voor veel mensen gewoon een (te) grote aanslag op de portemonnee, dus alleen al daarom is het geweldig dat dit is afgeschaft, vind ik.

Maar toen dacht ik er nog even over na. Betekent boetevrij lenen dat mensen hun boeken eindeloos lang houden? Ik wacht nu soms al bijna een jaar op een gereserveerd boek, want dan zijn er 200 lezers voor me. Opeens vroeg ik me af hoe dat dan zou gaan. Nu hadden al die lezers vóór mij het boek als het goed is hooguit vier weken in huis. Gaat dat veranderen? Ik hoop oprecht van niet.

Op de website van de bibliotheek zocht ik even naar wat dat boetevrij precies inhoudt. Het antwoord is voor mij wat vaag. Je moet je boeken nog wel op tijd inleveren. Als je dat niet doet, krijg je een herinnering. Reageer je daar niet op, moet je betalen voor de materialen die je nog thuis hebt. Ehm, wat is dan het verschil? Ik gok erop dat het zoiets is als de vergoeding die je nu moet betalen als je een boek kwijt bent en niet meer in kunt leveren. Dit zal toch niet na één dag al gelden? Mensen kunnen boeken dus langer lenen dan de voorgeschreven vier weken, zonder dat dat een boete oplevert.

Boetevrij lezen/lenen: wees lief voor elkaar

Dit brengt me bij een pleidooi om als boekenwurmen een beetje lief voor elkaar te zijn. Een boek dat gereserveerd is door een ander (dat kan ik zien in de app) gaat bij mij zo snel mogelijk nadat ik het uit heb terug naar de bieb. Ik weet dan namelijk dat een ander op dat boek zit te wachten. Bij boeken die niet gereserveerd zijn, ben ik soms iets makkelijker. En ja, natuurlijk heb ik het makkelijk. Ik heb elke dag de gelegenheid om naar de bieb te gaan en dat heeft niet iedereen.

Maar zullen we gewoon lief zijn voor elkaar en er in elk geval naar streven alle boeken na vier weken weer keurig op de biebplank te zetten? Oké, misschien wordt het een keer wat later, maar ik stel voor dat we dat als uitzondering houden. Volgens mij is dan iedereen blij. Boetevrij én een zo kort mogelijke wachtrij.