Boekenpraat: De wanhopige scholier en het boekverslag

Ken je die boekverslagen van vroeger nog? In mijn geval moesten die bestaan uit een samenvatting van het boek én uit een opdracht die ik kon kiezen uit een lange lijst. Het moge duidelijk zijn dat ik altijd koos voor de opdracht die (voor mij) het makkelijkst leek. Een nieuwe kaft tekenen kon ik bijvoorbeeld niet, maar een brief schrijven aan een personage was geen probleem. Een duik in de zoekopdrachten van mijn blog leert me dat scholieren nog steeds boekverslagen moeten maken en ik vermoed dat dat niet bij elke scholier heel soepel gaat.

Lezen voor de leeslijst

Laat ik even vooropstellen dat ik het toejuich dat scholieren ‘moeten’ lezen. Maar daar stopt het positieve hiervan ook wel. Middelbare scholen werken met boekenlijsten en ik vind dat een slechte zet. Natuurlijk snap ik heus wel waarom scholen met zo’n boekenlijst werken. Het idee is uiteraard dat de leerlingen boeken ‘van niveau’ lezen. Hoewel ik dat punt begrijp, ben ik nogal fel tegen de boekenlijst.

Helaas is lezen voor veel pubers een straf. Het feit dat ze dat voor school moeten doen, staat hen bij voorbaat al tegen. Als dat dan óók nog een boek is van een verplichte lijst, gaat al het plezier verloren. Daarnaast zijn er veel pubers die een (tijdelijke) leesdip hebben. Soms komt dat plezier in lezen later wel weer terug. Ook voor hen is die leeslijst een gevaar. Een verplicht boek dat hen eigenlijk niet aanspreekt, gaat namelijk echt niet helpen om weer plezier in lezen te krijgen. Ik ben van mening dat docenten blij moeten zijn met elke letter die een leerling leest en dat ze dus vooral moeten stimuleren om leerlingen boeken te laten lezen die ze zélf leuk vinden.

Feit is dat mede door de verplichte lijst de meeste scholieren een hekel hebben aan het maken van boekverslagen. En dan is er tegenwoordig een perfecte oplossing…

Het ‘geleende’ boekverslag

In ‘mijn tijd’ waren online boekverslagen nog niet zo heel erg makkelijk te vinden. In de tijd dat ik verplichte kost moest lezen (en ja, ik las graag, maar zelfs ik vond de boeken van de lijst vaak stom), begon het wereldwijde web als bron van inspiratie leenbank net een beetje op te komen. Voor mij gold dat het mijn eer te na was om een verslag van een ander te gebruiken. Ik maakte mijn verslagen dus zelf. Dat vond ik niet eens heel vervelend, ondanks dat ik de boeken wel vervelend vond.

Er was alleen één probleem: ik kon niet samenvatten. Voor een samenvatting haalde ik dus wel graag even wat inspiratie bij anderen. Gelukkig hebben we altijd de ‘flaptekst’ nog voor dit soort zaken! Voor mij gold dus dat ik mijn verslagen zelf maakte. Ik durf overigens gerust te bekennen dat ik ook voor wat broertjes nog wel wat aan hun boekverslagen en leesdossiers heb gedaan. Tja, zij vonden het niet leuk en ik wel. Prima toch? En hallo, het kwam niet van internet, dus leraren konden niet zeuren.

De wanhopige scholier

Af en toe duik ik in de statistieken van mijn blog. Dan kijk ik eens via welke zoekopdrachten mensen hier terecht zijn gekomen. Opvallend genoeg zijn dat vaak boekgerelateerde zoekopdrachten. Mensen zoeken naar korte inhoud of naar het verloop van het verhaal.

Aha, die grappen ken ik.
Ik zie zo voor me dat een wanhopige scholier ’s avonds om elf uur een appje krijgt van een klasgenoot: Heb jij je boekverslag al af? Uiteraard heeft die wanhopige scholier dat niet. Die realiseert zich vervolgens dat het de volgende dag ingeleverd moet worden.

Op zo’n moment gaat de wanhopige scholier online op zoek naar een boekverslag. Want een boek zelf lezen? Hm, nee, sowieso al liever niet, maar zéker niet als je nog maar een paar uur hebt om je boekverslag in te leveren. En waarom zou je een boek nog zelf lezen als Naomi een samenvatting op Hoofdtaal heeft staan?

Nu verwacht je natuurlijk dat ik -zeker als ex-juf- dat gedrag ga veroordelen, maar dat ga ik niet.
Ik snap het. Ik hoop, wanhopige scholier, dat ik je heb kunnen helpen en dat je je verslag op tijd hebt kunnen inleveren.
Toch wil ik je om een kleine wederdienst vragen. Lees jij dan een ander boek? Je mag er zelf één kiezen. Het hoeft niet ‘van niveau’ te zijn. Kies gewoon iets waarvan je denkt dat je het leuk vindt. Lezen is namelijk helemaal niet zo vervelend. En geef dan deze blog ook even door aan je docent. Want lieve docenten, laat je leerlingen alsjeblieft lezen wat ze leuk vinden. Wie weet bouw je daarmee krediet op voor iets ‘van niveau’, maar in elk geval ontneem je hen niet het misschien nog net aanwezige laatste beetje leesplezier.