Mijn lichaam geeft altijd op allerlei manieren blijk van het feit dat er een te grote hoeveelheid spanning in me huist. Mijn benen bewegen bijvoorbeeld regelmatig op en neer en mijn schouders en nek staan over het algemeen nogal strak afgesteld. Ook mijn ademhaling is soms te hoog. Redenen genoeg dus om eens wat aan ontspanning te doen, vond mijn nieuwste psycholoog, maar voor mij was het eerder spanning dan ontspanning.
We doen het anders: aarden
Die dag kwam ik nietsvermoedend aan in de grote stad voor mijn wekelijkse therapiesessie. De reis was oké verlopen en de wachtkamer was -zeker voor daar- vrij rustig. Wat mij betreft konden we dus gewoon de sessie starten. Daar kwam ik voor, dus wat anders?
Mijn psycholoog had een ander idee. “Ik wil deze week even anders starten. Dat je als het ware kan ‘aarden’. Dus dat je de reis achter je laat en dat je dan echt hier bent.” Mijn nekharen sprongen spontaan overeind. Ik ken dat soort oefeningen, want die hebben hulpverleners me vaker laten doen. Spoiler: ze werken niet voor me.
Ik deed maar weer braaf mee met wat me gezegd werd. Voeten op de grond, rustig in- en uitademen en meer van dat soort gedoe.
Ontspanning? Spanning!
Het eindigde waar zo’n oefening altijd eindigt en waar ik dan bijna in pure paniek schiet: focussen op mijn ademhaling. “Adem maar rustig in en en uit. Leg een hand op je buik en focus je op je ademhaling.” Bij dat stuk haak ik af en deze keer deed ik niet eens alsof, maar was ik zo eerlijk om dat te zeggen: “Nee, ik ga dit niet doen. Ik krijg daar alleen maar stress van en het werkt toch niet.” Natuurlijk klonk dat ongeloofwaardig, maar het is hoe het bij mij werkt.
Mijn psycholoog had tegenwerpingen: “Maar je ademhaling gaat vanzelf. Door mee te gaan op die golven, raak je ontspannen.”
Ik was het daar niet mee eens: “Mijn ademhaling gaat inderdaad vanzelf, maar niet meer als ik erop moet gaan letten. Dan wordt het iets geks, gaat het niet meer vanzelf en ga ik raar ademhalen en krijg ik alleen maar stress.”
Dat moest ik uitleggen. Ik probeerde een vergelijking: “De witte strepen op de weg schieten ook vanzelf voorbij als je in de auto zit. Als je daar je focus op zou leggen, zou je toch ook gek worden?” “Nou,” vond mijn psycholoog, “maar ik zou je nooit naar die strepen laten kijken. Dat lijkt me een slecht idee.” Kijk, dat vond ik ook. En ik legde uit: “Voor mij is dat hetzelfde principe. Iets gaat vanzelf, maar dan ga je erop letten en gaat het dus niet meer vanzelf.”
Waarom ontspanningsoefeningen voor mij niet werken
Ik kreeg sterk de indruk dat mijn psycholoog mijn verhaal niet helemaal geloofde en dacht dat ik er met een smoesje onderuit wilde komen. Een week later kwam ze er echter nog even op terug. “Ik vroeg me af wat er nou gebeurde. Ik heb twee theorieën: of je hypochondrie speelt op en daarom ontwijk je het of het is te intens.”
Dat mijn hypochondrie op zou spelen, was een theorie die ik mezelf ook voor had gelegd, maar dat klopt niet. Vroeger was dat inderdaad zo. Dan voelde ik met dat soort oefeningen mijn hart kloppen en voelde ik al allerlei dingen die niet goed waren. Nu heb ik dat soort gedachten niet.
Waarom het dan toch niet lukt voor mij om te ontspannen met zo’n oefening, weet ik niet. “Misschien vind ik het wel gewoon te zweverig,” opperde ik. Maar we praatten nog even verder over het idee dat het te intens zou kunnen zijn.
Dat zou kunnen. Mijn psycholoog legde uit dat het voor veel mensen rustgevend is om hun ademhaling te volgen en daarop te focussen. Ik kan me daar helemaal niks bij voorstellen. Hoe kun je je ademhaling volgen zonder die aan te passen? Ik kan dat in elk geval niet. Sterker nog: bij het schrijven van deze blog ga ik alweer focussen op ademhaling en raar doen. Dus misschien is dat het en is het voor mij inderdaad te intens om mijn ademhaling te volgen. Ik denk dat daar wel een kern van waarheid in zit. Maar ik sluit mijn andere theorie ook niet helemaal uit: ik vind het vrij zweverig en ik houd niet van zweverig. Hoe dan ook: zo’n oefening gaan we niet meer doen. Dan ben ik ook weer blij, want al die zogenaamde ontspanning levert een hoop spanning op en dat voorkom ik graag.
Hoofdtaal 
Herkenbaar! Ik ken veel mensen die daar moeite mee hebben en ik zelf heb dat ook. Wat ik zelf doe, is ontspannen door juist niet op mijn ademhaling te letten, maar door in mijn lijf te voelen, wat ik voel. Ontspanningsoefeningen zonder te letten op ademhaling, werken voor mij het beste. En als ik die gedaan heb, merk ik naderhand dat mijn ademhaling rustiger is.
Vreemd dat je psycholoog moeite had om je te begrijpen. De meeste therapeuten die ademhalings- en ontspanningsoefeningen geven weten, dat er een deel van de mensen is, voor wie focussen op ademhaling averechts werkt.
Hou hierin vooral vast aan hoe het voor jou is. Ik vind jouw uitleg van strepen op de weg heel mooi!
LikeLike
Een wandeling maken kan mij helpen te ontspannen en dan doe je ook iets met je lichaam, maar ik ben blij om te lezen dat ik niet de enige ben die dus niet kan ontspannen door te letten op ademhaling.
LikeLike
Grappig dat we een soortgelijk blog hadden vandaag.
Niet doen bij mij dit soort dingen!
Zeker niet als ik al aangeef het niks te vinden en dan doordrukken.
🤮
LikeLike
Dat had ik dus ook al aangegeven, maar toch proberen, want “je moet het een kans geven” zeggen ze dan. Sommige dingen moet je geen kans geven. Punt.
LikeLike
“Aarden” – dat woord alleen al… genoeg om de kriebels van te krijgen. Ik heb van alles geprobeerd ( en één ademhalingsoefening werkt voor mij wel, omdat die ook meer op algehele ontspanning inzet, eigenlijk dus vooral het gedeelte ‘let go of any tension in your jaw’…hahaha ), en heb besloten om niks meer met zweverig en alternatief circuit te willen, omdat dat enkel van de regen in de drup ging…
LikeLike
Het gekke was dat dit dus niet het alternatieve circuit was (want daar ga ik ook bij voorbaat al niet heen), maar toch vond ik het behoorlijk zweverig. Brrr…
LikeLike
Ik kan dat inderdaad ook niet! Ik ga de ademhaling dan onwillekeurig toch aanpassen. Dan ben ik dus niet de enige die dat niet kan!
LikeGeliked door 1 persoon
Dit is zo herkenbaar, tijdens mijn logopediesessies moest ik vaste prik dat ademhalingsding doen. Maar hoe ik het ook probeerde, het ging niet… De logopediste zat maar: je moet er ook niet zo op focussen, het gaat toch vanzelf. Nou, echt niet hoor.
LikeLike
Maar als je een ademhalingsoefening moet doen dan móet je er toch ook op focussen? Ik snap dat dus echt niet hoor, dat mensen dat blijkbaar kunnen zonder er dan volle focus op te hebben.
LikeLike
Voor veel ASS’ers (en mensen die bovengemiddeld druk zijn in hun hoofd) werkt het beter om te focussen op iets externs dan op iets interns als je ademhaling. Bijvoorbeeld gaan zitten kijken hoe een theebloem zich ontvouwt, of hoe bubbeltjes in een soort lavalamp/zandloper zich verplaatsen, of van die glitters in een sneeuwbol, hoe die neerdwarrelen. Misschien dat eens aan de psych voorstellen?
LikeLike
Klinkt al véél beter.
LikeLike
Ik doe graag ademhalingsoefeningen en ontspan er van. Ik herken je reactie wel heel goed. Ik heb het met “de bodyscan”, een veelgebruikte oefening in yoga en ontspanning. Je gaat liggen en gaat langzaam met je aandacht door je lichaam, van voeten naar hoofd. Zodra ik het woord al lees/hoor spant mijn lichaam zich aan. Ik kan de oefening niet doen, het duurt te lang, ik kan me niet ontspannen en krijg alleen maar meer stress. Gelukkig kan je zelf kiezen wat voor je werkt!
LikeLike
De bodyscan ken ik ook en ik heb er precies hetzelfde probleem mee. Zodra ik ergens op moet focussen, gaat de ontspanning er bij mij af.
LikeLike
Controledrang? Focussen op je ademhaling is niet controleren van die ademhaling, het is loslaten en volgen. Misschien is dat het dingetje bij jou. Ik gebruik het namelijk weleens andersom. Toen ik bijvoorbeeld nog paniekaanvallen had, “dwong” ik mijn ademhaling tot een ritme waarmee ik de controle over die aanvallen terugkreeg (een tip van mijn psycholoog, overigens. Niet zelf verzonnen). Zo kreeg ik de controle over mijn ademhaling terug en verdween de paniek. Misschien is het bij jou andersom.
En weet je, Naomi: er is niet één remedie die voor iedereen werkt. Nooit. Ieder mens is anders. Veel mensen zullen hier wel bij gebaat zijn en veel anderen niet. Jij wordt ongetwijfeld rustig van andere dingen. Aarden kan op net zoveel manieren als er mensen zijn, daar ben ik van overtuigd. Jouw manier is gewoonweg niet deze.
LikeGeliked door 1 persoon
Het is gewoon te intens om zó op jezelf geconcentreerd te zijn, wanneer je al leven lang “een soort van ” verkeerd ademhaalt is daar bewust verandering in proberen te veranderen angstaanjagend, ik herken dat wel, het lukt mij ook niet terwijl ik verder niet mankeer.
LikeLike
Ik weet niet of ik verkeerd ademhaal (zou best kunnen overigens), maar die focus erop werkt gewoon niet voor me.
LikeLike
Ja wat is verkeerd als het werkt hé! 😉
LikeLike
Haha, als het niet werkt zou het erger zijn ja:).
LikeLike
Ik kan ook niet ontspannen met ontspanningsoefeningen. Een paar jaar geleden heb ik een tijdje mindfulnessoefeningen gedaan (thuis met een bandje; op therapie met iemand die dan naar mij kijkt zou ik het nooit doen). Soms was het wel een beetje fijn, maar het werkte uiteindelijk toch niet voor me, toch te zweverig, en ook te intens. Moest altijd weer een poos bijkomen van de oefeningen.
LikeGeliked door 1 persoon