Eindejaarsblues (juffenhart zonder juf te zijn)

De laatste dagen voor de zomervakantie voelde ik hem ineens weer aankomen: de eindejaarsblues. Nee, dat is geen vergissing. Je zou denken dat het gaat om een midjaarsblues, maar het gaat echt om de eindejaarsblues. In de zomervakantie is het schooljaar namelijk afgelopen en mijn juffenhartje rekent nog steeds een beetje in schooljaren. Die eindejaarsblues is behoorlijk heftig, vind ik. Zeker dit jaar hakte hij er stevig in.

Afscheid en mijn juffenhart

Toen ik nog werkte, had ik ook altijd last van de eindejaarsblues. Die laatste weken van het schooljaar zette ik de eindsprint in en uiteindelijk zwaaide ik dan op de laatste schooldag mijn leerlingen uit. Dat deed pijn. Ik ben niet zo goed in afscheid en in zo’n schooljaar ging ik me toch hechten aan de kinderen. En toch… ik wist het hele jaar dat het moment van afscheid zou komen. Met een brok in mijn keel en soms wat tranen in mijn ogen liet ik hen dus uiteindelijk gaan. De afsluiting van een jaar.
Toen ik nog juf was, waren er kinderen (en soms ouders) die nog even een knuffel kwamen halen bij me. Ik kon ze uitzwaaien. Ik kon ze laten gaan. Met pijn in mijn hart, maar ik kon afronden en laten gaan.

Afscheid zonder mij

Nu is het anders. Voor het vierde jaar op rij brak er een zomervakantie aan zonder dat ik een klas had gehad. Ik hoorde de fanfare door het dorp trekken en vroeg me af: Gaan die de schoolverlaters naar het afscheid begeleiden? En ik vroeg me nog veel meer af. Afscheidsavond was altijd ‘mijn ding’. Ik vind het zó jammer dat ik het niet fatsoenlijk heb kunnen overdragen aan iemand anders. Het is niet afgerond voor mijn gevoel.

Ik heb, door mijn burn-out, niet bewust afscheid kunnen nemen van het onderwijs. Ik wist altijd al dat ik op een dag het onderwijs zou verlaten, maar ik had zo graag bewust afscheid willen nemen. Ik had zo graag heel bewust zo’n laatste schooljaar gedraaid. Zo’n jaar waarin ik dan alles een beetje weemoedig zou doen en op het laatst met dikke tranen bitterzoet de kinderen uit zou zwaaien, mijn spullen zou pakken en de deur achter me dicht zou trekken.

Maar ik ging weg zonder afscheid.

Rouw

Eigenlijk is het een soort rouw waar ik net voor de zomervakantie (weer) doorheen ging. Het is verdriet om wat er niet was. Het is verdriet omdat ik niet meer kan werken in het onderwijs, maar ook omdat ik geen afscheid heb kunnen nemen van kinderen, collega’s en ouders.
Bij mijn afscheid -na twee jaar ziektewet- schreef ik mijn collega’s een brief. Ik legde in die brief uit wat er met me gebeurd was en vertelde over mijn diagnose autisme.

Het was voor mij niet mogelijk om persoonlijk naar school te gaan om afscheid te nemen.
Maar vanuit school bleef het stil.
En dat doet pijn.
Dat er geen dankjewel kwam.
Geen erkenning en geen dank.

Wat als?

Ik vroeg me af of het anders had gekund.
In theorie had dat gekund, maar in de praktijk niet.
Bovendien is de praktijk geweest en is het gegaan zoals het is gegaan.
Ik ben nog elke dag blij met de brief die ik ter afscheid naar mijn collega’s stuurde.
Ik ben blij dat ik op die manier heb kunnen zeggen wat ik moest en wilde zeggen.

Maar dat ik niet bewust afscheid heb kunnen nemen van het onderwijs, zal pijn blijven doen.
Ik besprak het met mijn psycholoog.
Hij vertelde me dat ik blijf denken in ‘wat als’ en dat dat niet helpt.
Het verleden is geweest.
Wat er nu is, is verdriet.
Dat verdriet kan ik pas toelaten als ik accepteer dat het is zoals het is.
Dat was een harde les.

Een nieuw schooljaar

We zijn inmiddels een aantal weken verder.
Er begint weer een nieuw schooljaar.
Je raadt het al: ook daar horen weer allerlei gevoelens bij.
Ik probeer er ‘gewoon’ verdrietig om te zijn en niet te denken hoe het ook had kunnen zijn.
Maar ondanks dat ik het verleden niet kan veranderen, zal de toekomst nooit meer hetzelfde zijn.
Een stukje verdriet zal altijd blijven.
En dat mag.
En misschien helpt dat, dat het mag, wel om het verdriet te helen.