
Bijna vier jaar geleden werden er bij mij allerlei onderzoeken gedaan. Eén van de uitkomsten was autisme en één van de uitkomsten was burn-out. Een term die ik toen nog niet kende, bleek later ook wel op mij van toepassing: de autistische burn-out.
De autistische burn-out
In het boekje ‘Anders voelen, anders geloven’ las ik het volgende: Annelies Spek, een Nederlands expert op het gebied van autisme bij volwassenen, stelt dat een autistische burn-out ontstaat door chronische levensstress en een mismatch van verwachtingen en mogelijkheden waarbij passende ondersteuning ontbreekt.
Toen ik dat las, pakte ik direct het lijstje voor mijn psycholoog erbij en schreef ik dit over. Mijn bijschrift luidde: “Dit lijkt me een prima samenvatting van wat er bij mij vóór 2018 allemaal fout is gegaan.”
Ik herken mezelf wel in de term autistische burn-out. Niet alleen omdat ik zowel burn-out ben als autisme heb, maar ook door die omschrijving van Annelies Spek.
Chronische levensstress
Allereerst spreekt Annelies Spek van chronische levensstress. Op mijn dertigste raakte ik burn-out. Eigenlijk zeg ik dat verkeerd, want ik was al veel eerder burn-out, maar ik was nog te eigenwijs om het toe te geven en bleef maar doorgaan op mijn tandvlees. Tot ook het laatste beetje tandvlees verdwenen was. Dat er sprake was van chronische levensstress klopt bij mij wel.
Het overlijden van mijn vader had van mij in mijn puberjaren al het één en ander aan levensstress gevraagd en daarna waren er nog wat andere dingen gebeurd die zorgden voor stress. Vervolgens kwam er een eigen huis, een baan en toen steeds meer verantwoordelijkheden en uiteindelijk stond ik altijd strak van de stress. Niet dat ik het zelf besefte hoor, maar achteraf gezien realiseer ik me hoe strak ik altijd stond.
Mismatch van verwachtingen en mogelijkheden
Bij mij was er duidelijk sprake van een mismatch van verwachtingen en mogelijkheden. Allereerst was die mismatch er in mijzelf. Ik deed op mijn werk veel. Ik had verschillende rollen: ik was leerkracht, Intern Begeleider en lid van de directie en ach, hier en daar een commissie was ik ook niet vies van. Ik zei het pas nog hardop tegen mijn psycholoog: “Weet je wat het probleem is? Het was veel te veel. Maar ik vond het óók allemaal leuk. En als ik het weer moet doen, vind ik het wéér allemaal leuk. Alleen op het laatst was de lol eraf, omdat ik het niet meer trok, maar ik vond echt alles leuk. Zelfs rapporten maken vond ik leuk en allerlei andere administratie. Ik vond het heerlijk om te doen.”
Ik verwachtte dus in de eerste plaats van mezelf veel meer dan ik kon. Maar ja, ik vond alles leuk, dus…
Doordat ik te veel van mezelf verwachtte én te veel deed, ontstond uiteraard ook in mijn omgeving het beeld dat ik veel meer kon dan eigenlijk het geval was. Zie daar de mismatch.
Het ontbreken van passende ondersteuning
Bij mij was er ook sprake van het ontbreken van passende ondersteuning. Op het laatst had ik wel ondersteuning van een psycholoog, maar dat bleek niet de juiste ondersteuning te zijn, achteraf. Niet raar, want die had geen idee van mijn autisme (en ik ook niet).
Mijn psycholoog wilde elke week de diepte in, maar ik kwam elke week weer met gebeurtenissen van die afgelopen week. Daar had ik begeleiding bij nodig. Die kreeg ik ook, maar eigenlijk was dat niet de bedoeling, dus vaak voelde die begeleiding voor mij niet als genoeg.
De autistische burn-out bij mij
Als ik zo alles op een rijtje zet, kunnen we rustig stellen dat er sprake is van een autistische burn-out bij mij. Die term geeft me ergens rust. Ik weet namelijk dat dat stukje burn-out langzaam aan het herstellen is. Dat autisme gaat blijven, maar de omschrijving van een autistische burn-out laat ook zien hoe het wél kan, volgens mij:
Door het voorkomen van chronische levensstress (en/of het leren daarmee om te gaan), een match tussen verwachtingen en mogelijkheden en met passende begeleiding is het mogelijk om als autist te functioneren in de samenleving.
Zo, heb ik ‘m even mooi omgedraaid toch? Klinkt voor mij helemaal hoopvol!
Goed, dat boek moest ik ook maar eens gaan lezen.. Het blijft lastig toch, lijkt me. Vooral wat betreft keuzes maken, omdat inderdaad zó veel leuk is. Dingen die je ook allemaal prima kunt, alleen niet allemaal tegelijk..
LikeLike
Klopt, het blijft lastig wat betreft die keuzes. Maar al doende leer ik, geloof ik.
LikeLike
Ik kan me voorstellen dat dit herkenning en daarmee ook een soort rust kan geven. Tegelijkertijd denk ik wel: hoe kun je als mens levensstress voorkomen? Dat vind ik namelijk juist het lastige van het leven: je hebt er geen controle over…..
LikeLike
Levensstress kun je mijns inziens ook niet voorkomen. Maar ik hoop wel dat je kunt leren om er op een zo goed mogelijke manier mee om te gaan. En dat heb ik zeker weten niet gedaan. Ik ging maar door en door en door.
LikeLike
Dat boek moet ik binnenkort toch eens lezen. In de omschrijving van autistische burn-out herken ik mensen met autisme in mijn omgeving.
Zelf ben ik zover niet gekomen, maar heb wel vaak het gevoel gehad dat ik overspannen werd. Ik riep een keer gefrustreerd uit: ‘Ik wil heel veel en ik kan ook heel veel, maar ik kan niet alles tegelijk!’
(Ik heb een zoon met autisme en ADD, en de andere gezinsleden & ik hebben kenmerken daarvan maar (nog) geen diagnose)
Die laatste zin is idd heel mooi en hoopvol ♥️
LikeLike
Nou, dat ja. Wel van alles kunnen en willen, maar niet alles tegelijk. En als het wél allemaal tegelijk moet, draai je dus door.
LikeLike
Nee, je hebt geen controle over ‘leven’, maar wel over ‘jouw vangnet’. Leven met autisme voelt als een boot op zee: zolang het goed gaat en de zee rustig is, vaar je prima, maar zodra er golven komen of zelfs storm op komst is, moet je alle zeilen bijzetten om niet om te slaan. Om dat te kunnen, moet je weten hoe je boot werkt, waar de reddingsboten zijn, hoe je moet gijpen, overstag moet gaan en al je waardevolle spullen in een waterdicht tonnetje stoppen zodat die niet verzuipen als de boot omslaat.
LikeGeliked door 1 persoon
De een-na-laatste zin, bedoel ik 😉
LikeGeliked door 1 persoon
Lijkt me belangrijk dat jij het hoopvol vindt.
LikeGeliked door 1 persoon
Wat mij opvalt is dat je niet alleen beter leert om je stoornis te begrijpen, maar vooral om het te accepteren. Dat vind ik mooi om te zien, jouw weg naar herstel.
LikeLike
Dat is mooi gezegd en ik denk ook wel helemaal waar.
LikeLike
Nergens lees je verhalen van mensen die de basis ook niet goed hebben. Bij mij is het zo onzeker elke keer of ik eten en drinken heb elke week en schoon huisje. Ik ben helemaal in paniek
LikeLike
Dat vind ik heel erg heftig voor je.
LikeLike